F’seba’ snin id-diesel ghola b’157%

Illum il-gurnata l-poplu Malti huwa mdorri li minn zmien ghal zmien il-gvern, permezz tal-Ministru Austin Gatt, ihabbar zieda fil-prezzijiet tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma, kif ukoll tal-fuel. Fil-kaz tal-fuel iz-zieda tkun ta’ xi ftit centezmi fuq kull litru kull darba li tithabbar iz-zieda, u anke jekk l-impatt jinhass sewwa mis-sewwieqa Maltin u Ghawdxin, ftit jirrealizzaw li tul l-ahhar seba’ snin biss kien hemm kazi fejn il-prezz mitlub lilhom kwazi ttripla.

Minn stharrig li ghamel KullHadd jirrizulta li fl-ahhar seba’ snin, il-prezz tad-diesel f’pajjizna zdied bir-rata allarmanti ta’ 157 fil-mija. Filwaqt li fis-sena 2001, il-prezz tad-diesel kien dak ta’ 46.8 centezmi ta’ l-ewro, f’Gunju ta’ din is-sena l-prezz tad-diesel lahaq ir-rata fenomenali ta’ 1.20 ewro kull litru.Il-gvern zied ukoll b’mod qawwi l-prezz tal-petrol bic-comb u dak bla comb.Fil-kaz tal-petrol bic-comb il-prezz zdied b’45%. Gallun petrol bic-comb kien jiswa 87.3 centezmi ta’ l-ewro lura fis-sena 2001, u llum dan jiswa 1.26 ewro. Iz-zieda fil-prezz tal-petrol bla comb kienet ftit inqas minn dik ta’ dak bic-comb tant li kienet tlahhaq is-37%.

Fis-sena 2001 s-sewwieq Malti kien ihallas 87.3 centezmi ta’ l-ewro, izda minn Gunju li ghadda dan beda jhallas 1.19 ewro. Ir-rati l-godda jfissru inqas flus fi bwiet il-familji Maltin kif ukoll pizijiet kbar fuq in-negozjanti. Fl-2001 biex persuna taghti 11-il gallun ta’ petrol bic-comb lill-karozza taghha kienet tonfoq 42 ewro. Illum trid tonfoq 63 ewro, differenza ta’ 21 ewro. Il-prezz tal-petrol bla comb ghall-istess ammont tela’ minn 42 ewro ghal 58 ewro, differenza ta’ 16-il ewro. Il-prezz tad-diesel zdied b’37 ewro. Fl-2001 kont tixtri 11-il gallun bi 23 ewro u llum, ghall-istess ammont trid 60 ewro.

Quddiem din ir-realtà iebsa, fl-ahhar jiem il-GRTU appellat lil Gvern biex jikkunsidra li jirrevedi l-ammont kbir ta’ taxxi li hemm fuq id-diesel. “Hemm ukoll it-taxxa kiefra fuq id-diesel. Hafna stabbilimenti juzaw id-diesel ghad-distribuzzjoni jew anki fil-produzzjoni tas-servizz/prodott taghhom. Dan ifisser li l-gvern qieghed idahhal izjed VAT ma’ kull centezmu li joghla d-diesel u mieghu taxxa ohra ta’ 34 fil-mija (dazju) li hemm ghal kull litru,” qal ma’ KullHadd id-Direttur Generali tal-GRTU Vince Farrugia. Minkejja dawn l-appelli, sa issa l-gvern ma wera l-ebda indikazzjoni li jista’ jilqa’ talbiet simili.

Dan it-taghrif inghata mill-gurnal il-Kullhadd.

Issa matul din il-gimgħa il-Ministru Austin Gatt ħareg jgħid li d-diesel huwa l-irħass fl-Ewropa. Stqarrija li qanqlet ħafna stmerrija partikolarment meta wieħed jara li l-Ministru Gatt ma għamel ebda stqarrija dwar il-livell tad-dħul tal-Maltin u l-Għawdxin.

Il-Partit Laburista dwar dan ippubblika stqarrija iebsa li qed tiġi riprodotta.

Il-Ministru Austin Gatt minghalih li l-konsumaturi u negozjanti se jibilghu l-argumentazzjoni propagandistika tieghu dwar il-prezzijiet tad-diesel u l-energija. Minflok bhala Ministru tal-poplu irreagixxa b' mod civili ghas-suggerimenti li qed isirulu mill-Partit Laburista, il-GRTU u l-GWU, Austin Gatt irrikorra ghall-partigjanizmu.

Austin Gatt qal li l-prezz ta' dawn l-utilitajiet huma, bhalissa, l-irhas f'Malta mill-pajjizi kollha ta' l-Unjoni Ewropea. Madankollu, imkien ma qabbel il-pagi Maltin ma' dawk ta' pajjizi ohra Ewropej. Bl-istess mod, ma qabbilx il-parti mid-dhul tal-familji li tmur ghal din in-nefqa.Tajjeb infakkru lill-Ministru Gatt fi statistika ricenti ta' l-UE li wriet li Malta hija t-tieni l-aktar pajjiz fejn zdied it-toqol tat-taxxi f'dawn l-ahhar snin. Barra minn hekk, ghal kull €100 li cittadin fl-UE jkollu bhala medja ghad-dispozizzjoni tieghu, cittadin f’pajjizna jkollu €77.

L-istatistika tal-Eurostat tikkonferma wkoll li l-Maltin u l-Ghawdxin huma l-iktar poplu fost il-pajjizi kollha membri ta’ l-UE li jonfqu flus fuq it-trasport. Ghalhekk iz-zidiet fl-ahhar snin ta’ 45% fil-prezz tal-petrol bic-comb, ta’ 37% fil-prezz tal-petrol bla comb u ta’ 157% fil-prezz tad-diesel ihallu impatt hafna iktar qawwi minn f’ pajjizi ohra.Aktar milli joqghod juza l-hin tieghu imhallas minn flus il-poplu biex jghid ghaliex m'ghandux inaqqas it-taxxi fuq il-fuel, kif issuggerit mill-Partit Laburista, il-GRTU u l-GWU, Austin Gatt ghandu jkun proattiv u jifhem il-problemi tal-familji u tan-negozji zghar.

L-istatistika li ta Austin Gatt innifsu turi li hemm 5 pajjizi ta' l-Unjoni Ewropea li jzommu VAT fuq diesel inqas minn Malta. Dawn huma Portugal, Cipru, Lussemburgu, Spanja u r-Renju Unit. Aktar minn hekk, kif ammetta Austin Gatt inniffsu, il-minimu Ewropew ta' taxxa fuq diesel fadallu sena u nofs biex jidhol fis-sehh. Dan filwaqt li pajjizi bhal Franza u l-Italja ghaddejjin bi sforzi kbar biex ikun hemm riformi anki fuq livell Ewropew, liema riformi fuq tassazzjoni tal-fuel jidher li ma jinteressawx lill-Gvern Nazzjonalista.

Fil-verita', waqt il-konferenza ta' l-ahbarijiet, Austin Gatt ikkontradixxa lilu nnifsu. Huwa dam hafna jghid li l-Gvern ma jistax jaghmel limitu (jaghmel capping) fuq id-dhul tieghu mis-sisa fuq il-fuel kif issuggerit mill-Partit Laburista, GRTU u GWU. Izda mbaghad qal li jekk inaqqas €5 miljun mis-sisa, irid jigborhom minn x'imkien iehor. Dan juri li allura s-suggeriment tal-Partit Laburista u l-korpi kostitwiti jista' jitwettaq u li l-Gvern qed izomm lura ghax qed ihares lejn din il-kwistjoni mhux bhala wahda ekonomikament strategika izda sempliciment bhala ezercizzju fl-accounting. Dikjarazzjonijiet ta' Austin Gatt bhal "Jekk huwa (il-prezz tad-diesel) l-aktar baxx fl-UE, kif jista' jkun orhos?" juru li jew il-Ministru responsabbli minn qasam daqshekk strategiku m'ghandux idea ta' kif tahdem l-ekonomija jew inkella lahaq limiti godda fl-arroganza tieghu.

Minflok il-gvern Nazzjonalista jara kif itaffi l-pizijiet, jara kif isib l-iskuzi biex jibqa' għaddej.